Inzicht in schroefdraadtypen en tapmaten
Inzicht in de twee belangrijkste schroefdraadsystemen die in de machinebouw worden gebruikt – metrische schroefdraad en imperiaal (of op inch gebaseerd) schroefdraad – is cruciaal voordat we ons gaan verdiepen in de technische aspecten van het kiezen van een schroefdraadtapmaat.
Metrische draden
De diameter van de schroefdraad en de steek (de afstand tussen de draden) zijn de twee factoren die een schroefdraad vormen in het metrische systeem. MxP is het meest gebruikte formaat voor metrisch schroefdraad, waarbij “M” staat voor metrisch schroefdraad en “P” voor de steek in millimeters.
Bijvoorbeeld M8x1,25 schroefdraad heeft een standaardbreedte van 8 mm en een steek van 1,25 mm.
Imperial Threads
Op plaatsen zoals de VS is imperiaal of op inch gebaseerd schroefdraad gebruikelijk. Deze worden aangeduid met de letters UNC (Unified National Coarse) of UNF (Unified National Fine). De breedte van de schroefdraad wordt aangegeven in inch en de spoed wordt meestal aangegeven door het aantal draden per inch (TPI).
Bij een 1/4″-20 UNC schroefdraad is de schroefdraad bijvoorbeeld 1/4 inch breed en heeft 20 draden per inch.
Tapmaten voor verschillende schroefdraadtypes
Als je eenmaal weet hoe het schroefdraadtype waarmee je werkt in elkaar zit, moet je de juiste tapmaat kiezen. De tapmaat vertelt je welke maat gat je in het materiaal moet boren voordat je schroefdraad gaat snijden met een tap. De maat van het gat moet iets kleiner zijn dan de buitendiameter van de schroefdraad, zodat de tap schroefdraad kan maken die precies op het bevestigingsmiddel past.
Een maattabel voor draadtappen gebruiken
Een draadtapmaatgids is een belangrijk hulpmiddel voor iedereen die werkt met bevestigingsmiddelen met schroefdraad. Voor verschillende schroefdraden tonen deze tabellen de voorgestelde tapboormaat (de gatmaat voor het tappen) in zowel metrische als Engelse eenheden. Hier volgen enkele tips voor het correct lezen en gebruiken van deze tabellen.
Hieronder staat een eenvoudig voorbeeld van een metrische maattabel voor tappen:
| Schroefdraadmaat (mm) | Hoogte (mm) | Tap Drill Size (mm) |
|---|---|---|
| M3 | 0.5 | 2.5 |
| M4 | 0.7 | 3.3 |
| M5 | 0.8 | 4.2 |
| M6 | 1.0 | 5.0 |
| M8 | 1.25 | 6.8 |
Voor het imperiale stelsel zou de grafiek er ongeveer zo uitzien:
| Schroefdraadmaat (inch) | TPI (schroefdraad per inch) | Maat tapboor (inch) |
|---|---|---|
| 1/4″ | 20 | 0.2013 |
| 5/16″ | 18 | 0.2720 |
| 3/8″ | 16 | 0.3125 |
| 1/2″ | 13 | 0.4490 |
Deze gidsen helpen je bij het kiezen van de juiste boormaat voor je tapboor, zodat je zeker weet dat het gat de juiste maat heeft voor de tap. Als algemene regel geldt dat de tapboormaat iets kleiner moet zijn dan de buitendiameter van de schroefdraad. Dit hangt af van de spoed. De boormaat voor een schroefdraad van M8x1,25, zoals in de afbeelding hierboven, zou dus 6,8 mm zijn.
Hoe lees ik de grafiek?
In elke rij van de tabel staat een “draadmaat”, een “spoed” (in de metrische tabel) of een “tapboormaat” (in de imperiale tabel). Zo gebruik je de tabel:
- Bepaal uw schroefdraadmaat. Kies de draadmaat die u wilt gebruiken, zoals M8 of 1/4″-20.
Om de juiste spoed of TPI te vinden, doet u het volgende: Als het metrisch schroefdraad is, zoek dan de spoed op. Voor M8 is dat 1,25 mm. Om de TPI te vinden voor imperiaal schroefdraad, bijvoorbeeld 20 TPI voor 1/4″. - Vind de boormaat: Als je eenmaal de juiste schroefdraadmaat en spoed (TPI) weet, kun je de bijbehorende tapboormaat vinden. Je moet een gat van deze maat boren voordat je het kunt tappen.
Stapsgewijze handleiding voor het kiezen van de juiste maat kraan
Hoewel het belangrijk is om te weten hoe je de schroefdraadtapmaattabel leest, zijn er nog andere dingen waar je aan moet denken bij het kiezen van de juiste tapmaat voor je klus. Gebruik de onderstaande stapsgewijze instructies om de juiste tapmaat te kiezen.
Stap 1: Bepaal het schroefdraadtype en de draadmaat
Voordat je begint, moet je weten wat voor soort schroefdraad je hebt. “Imperiale draad of metrische draad? Kijk voor de zekerheid in de specificaties van het onderdeel of bel de fabrikant.
Stap 2: Meet of bepaal de diameter
Zoek vervolgens uit wat voor soort schroefdraad het is door de diameter van de schroef of bout te meten of te identificeren. Dit is een goed uitgangspunt voor het kiezen van de juiste tapmaat. Met een M8 schroef als voorbeeld is de breedte 8 mm.
Stap 3: Vind de steek of TPI
Als je met metrisch schroefdraad werkt, moet je de “spoed” van het schroefdraad kennen. De spoed is de ruimte tussen de schroefdraden. Je kunt een spoedhulpmiddel gebruiken om de spoed te achterhalen of om informatie te krijgen van de fabrikant. In het geval van een M8-draad kan de breedte 1,25 mm zijn.
Het belangrijkste getal om te weten over imperiale schroefdraad is de TPI, wat staat voor “threads per inch”. Dit getal geeft aan hoeveel draden er in één inch zitten. Een 1/4″-20 UNC schroefdraad heeft bijvoorbeeld 20 draden per inch.
Stap 4: Raadpleeg de maattabel voor kranen.
De schroefdraadtapmaatgids helpt je bij het vinden van de juiste tapboormaat als je eenmaal het schroefdraadtype, de maat en de spoed (TPI) weet. Als je niet zeker bent over een van de bovenstaande stappen, controleer dan nogmaals je maten of zoek ze op in een boek.
Stap 5: Selecteer de tapboor
Je kunt beginnen met het boren van het gat op de juiste maat zodra je de juiste maat tapboor hebt gevonden op de tabel. Gebruik een boor die dezelfde maat heeft als wat de tabel aangeeft. Je moet bijvoorbeeld een gat van 6,8 mm boren voor een schroefdraad van M8x1,25.
Stap 6: Tik het gat
Gebruik de juiste tap om schroefdraad te maken nadat je het gat hebt gemaakt. Tappen zijn er in verschillende soorten, zoals handtappen, machinetappen en spiraalpunttappen. Het soort materiaal en het gebruik bepalen de keuze van de tap.
Gemeenschappelijke fouten en hoe ze te vermijden
Er zijn een aantal veelgemaakte fouten die mensen maken bij het kiezen van de juiste maat kraan. Met deze tips kun je de juiste maat kraan kiezen zonder de volgende fouten te maken:
verkeerde maat tapboor
Als je niet de juiste maat tapboor gebruikt, wordt de schroefdraad te strak, waardoor het moeilijk wordt om bouten vast te draaien. Als de boor daarentegen te groot is, wordt de schroefdraad misschien niet goed gevormd en past de schroef misschien niet stevig. Controleer de nummers op een betrouwbare tapmaattabel voordat je begint.
Misunderstanding Pitch
Het is heel belangrijk om het verschil te weten tussen pitch (in metrisch schroefdraad) en TPI (in imperiaal schroefdraad). Als je deze verwisselt, klopt de schroefdraad niet en past het niet goed.
De verkeerde kraan voor het materiaal kiezen
Verschillende soorten materialen hebben verschillende soorten kranen nodig. Aluminium of andere zachte metalen hebben bijvoorbeeld een ander soort tap nodig dan staal of andere hardere metalen. Om te voorkomen dat de schroefdraad beschadigd raakt, moet je de juiste kraan voor de klus kiezen.
Niet rekening houden met tolerantie
Toleranties in schroefdraad betekenen dat ze binnen bepaalde grenzen iets van elkaar kunnen afwijken. Als je een tapmaat kiest, zorg er dan voor dat het bereik van de tap past bij de eisen van de schroefdraad.
Conclusie
Een zeer belangrijk onderdeel van nauwkeurig snijden en draadsnijden is het kiezen van de juiste schroefdraadtapmaat. Je kunt er zeker van zijn dat je schroefdraad nauwkeurig en betrouwbaar is als je de verschillende soorten schroefdraad kent (metrisch en Engels), weet hoe je een schroefdraadtapmaattabel gebruikt en de stappen voor het kiezen van de juiste tapmaat.
